رستم که پهلوان ایرانی شاهنامه است، در دوره پیشدادیان می‌زیست. او در دوره زندگی خود، جنگ‌های زیادی را برای ایرانیان به پیروزی ختم کرد. رستم در شاهنامه نماد قدرت و خردورزی است. او در هفت‌خوان‌هایی که از سر می‌گذراند، مورد آزمون قرار می‌گیرد و در همه آن‌ها پیروز می‌شود. مهم‌ترین منبع برای تحقیق در شخصیت و زندگینامه رستم، شاهنامه فردوسی است. طبق منابع اساطیری، رستم مردی کامل و متعالی است. شخصیت او در اساطیر ایران، فراتر از یک انسان معمولی نیست. او فردی است که هم نیرومند است و بازوی قوی دارد و هم صاحب اندیشه و خرد است؛ رفتارهای رستم در شاهنامه را می‌توان با افکار یک انسان کامل سنجید و توجیه کرد. 

صفات آرمانی یک مرد کامل در شخصیت رستم نهفته است. او در طی عمر دراز خود، از همه مواهب زندگی برخوردار بود. شخصیت رستم جوری است که هم از قدرت بدنی استفاده می‌کرد و هم از نیروی معنوی بهره می‌برد. او با تکیه بر غرورش، زندگی را سربلند گذراند و تا جایی که در حیطه قدرت او بود، تلاش می‌کرد بر طبیعت، غلبه کند؛ اما چون انسان بود، از ضعف‌های انسانی و ناکامی‌هایی که بشر دارد، مبرا نبود. رستم نسبت به دیگر پهلوانان ایرانی، استقلال بیشتری دارد، آزاد است و از کسی اطاعات نمی‌کند.

رستم پهلوان اصلی داستان‌های شاهنامه است که دو عنصر قدرت جسمانی و خردورزی روحانی در او نهفته است 

در شاهنامه فردوسی زال پسر سام، عاشق رودابه دختر مهراب کابلی شد و او را به همسری گرفت. حاصل این ازدواج، فرزند پسری با نام رستم بود. به گفته شاهنامه فردوسی، وزن رستم در هنگام تولد، از وزن یک کودک طبیعی بیشتر بود و رودابه برای زایمان با مشکل مواجه شد. به تدبیر سیمرغ، پهلوی رودابه را شکافتند و رستم به دنیا آمد. نگاهی به سابقه این نوع زایمان، نشان می‌دهد که برخلاف اینکه بسیاری اولین عمل سزارین را به مادر سزار نسبت داده‌اند، اولین نوع سزارین در اساطیر ایران به نام رودابه ثبت شده است